RKD STUDIES

Dit zijn gezichten op delen van het (voormalige) Agnietenklooster, dat al in paragraaf 4.24 aan de orde kwam. Tussen 1639 en 1674 fungeerde een van de zalen van het klooster als expositiezaal (‘Toon-kamer’) van het Utrechtse Sint Lucasgilde.¹ Tegenwoordig horen het terrein en de delen van het complex, die de tand des tijds hebben doorstaan, bij het Centraal Museum. Een tekening in de collectie van de John and Marine van Vlissingen Foundation (a) toont het klooster vanaf de stadswal bij de Nicolaïkerk, waarvan geheel links een gedeelte van de koorsluiting is te herkennen. Het gebouw met het kruis op het dak, langs de weg ten oosten van de kerk, is de Kleine Kapel. In het hoge gebouw met tuitgevel en zadeldak daarachter waren oorspronkelijk de refter en het dormitorium ondergebracht. De Agnietenkapel – toen nog mét dakruiter – steekt er net bovenuit.² De torenspits in de verte (rechts) hoort bij de Servaaskapel. Cornelis Saftleven tekende het Agnietenklooster vanaf een iets zuidelijker standpunt (I). De steunbeer, die hij links aan de voorstelling toevoegde, dient als repoussoir.

Kort ná de zomerstorm van 1674 bracht Herman Saftleven de Kleine Kapel opnieuw in beeld (b).³ De schoorsteen is omgewaaid en tegen het gehavende dak gevallen. Van de tuinmuur rest slecht een klein gedeelte. De vleugel (rechts in de achtergrond) heeft de storm doorstaan. In een berglandschap met een feest bij een herberg (II) schilderde Saftleven de Kleine Kapel – mét geknakte schoorsteen – als een losstaand gebouw.