3.11 Kleine landschappen en riviergezichten in en buiten Utrecht
Reeks 11
datering: tussen 1660 en 1665
formaat: liggend en staand, circa 65 x 90 mm
aantal: meer dan 65
voorbeelden:
a
Herman Saftleven
De zuidwestelijke hoek van het bolwerk Lepelenburg te Utrecht, tussen 1660 en 1665
Haarlem, Teylers Museum, inv./cat.nr. P 35
b
Herman Saftleven
Gezicht vanaf de Utrechtse stadswal op de Westerstroom en de Bemuurde Weerd, tussen 1660 en 1665
Utrecht, Het Utrechts Archief, inv./cat.nr. 30598
c
Herman Saftleven
Het Begijnebolwerk in Utrecht met in het verschiet waltoren De Beer, de Plompetoren en waltoren De Vos, tussen 1660 en 1665
Utrecht, Het Utrechts Archief, inv./cat.nr. 36729
d
Herman Saftleven
Gezicht vanaf de Utrechtse stadswal ten noorden van de Catharijnepoort naar de Mariakerk, tussen 1660 en 1665
Utrecht, Het Utrechts Archief, inv./cat.nr. 36298
e
Herman Saftleven
Man verzamelt hout in een kruiwagen op het Mariabolwerk te Utrecht, tussen 1660 en 1665
Haarlem, Teylers Museum, inv./cat.nr. P 37
f
Herman Saftleven
Gezicht op Utrecht vanaf de Westerkade langs de Vaartsche Rijn, tussen 1660 en 1665
Utrecht, Het Utrechts Archief, inv./cat.nr. 36021
g
Herman Saftleven
Schepen op de Vecht voor de Stenenbrug in de Bemuurde Weerd ten noorden van Utrecht, tussen 1660 en 1665
Moskou, Pushkin Museum
h
Herman Saftleven
Schepen op de Vecht voor de Stenenbrug in de Bemuurde Weerd ten noorden van Utrecht, tussen 1660 en 1665
Haarlem, Teylers Museum, inv./cat.nr. P 033
i
Herman Saftleven
Stadsmuur van Utrecht met de kerk van het Duitse Huis, tussen 1660 en 1665
Haarlem, Teylers Museum, inv./cat.nr. P 34
j
Herman Saftleven
Scheepswerf en huizen aan rivier, tussen 1660 en 1665
Frankfurt am Main, Städel Museum, inv./cat.nr. 3027 Z
k
Herman Saftleven
Zeilboten en roeiboten, tussen 1660 en 1665
Amsterdam, Rijksmuseum, inv./cat.nr. RP-T-1898-A-3544
l
Herman Saftleven
Wachthuis de Vijgeter te Koudekerke (Veere) bij Vlissingen, tussen 1660 en 1665
Amsterdam, Rijksmuseum, inv./cat.nr. RP-T-1888-A-1441
Deze reeks landschapjes, stads- en riviergezichtjes met scheepjes bestaat uit meer dan 65 blaadjes. Ondanks het kleine formaat is de stijl echter iets grover en schetsmatiger. Zij zijn slechts in een enkel geval voorzien van een monogram.1 Zeker eenentwintig tekeningen uit deze reeks behoren tot de collectie van het Rijksmuseum. Teylers Museum heeft er zeven, de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België zes, Het Utrechts Archief vijf en het Kupferstichkabinett van de Staatliche Museen zu Berlin vier.2 Evenals de tekeningen uit reeks 2 werden gezichtjes als deze wel ‘caerteblaetjes’ genoemd.
De tekeningen, die zowel in liggend als staand formaat voorkomen, zijn uitgevoerd in zwart krijt en penseel in grijs, een enkele keer in penseel in bruin. Niet zelden tonen deze ongedateerde blaadjes een gedeelte van de compositie van een tekening uit reeks 10, vandaar dat zij hier eveneens tussen 1660 en 1665 worden gedateerd.3
Behalve een vijftiental voorstellingen van de Utrechtse stadswal en de Stadsbuitengracht (a, c, d, e en i) treffen we in deze reeks gezichten aan van de Bemuurde Weerd (b, g en h), Abstede, Tolsteeg (f) en waakhuis de Vijgeter in Zeeland (l).4 De meeste landschapjes kunnen niet topografisch worden geduid. Drie tekeningen zijn door Anthony van der Haer (1730-1785) in prent gebracht.5
Notes
1 Voor een gemonogrammeerd exemplaar, zie: RKDimages, nr. 300975.
2 Niet alle tekeningen uit deze reeks zijn ingevoerd in RKDimages.
3 Voor de overeenkomsten met tekeningen in reeks 10, zie: RKDimages, nrs. 228856, 228861, 228858, 293916, 293922, 293600, 293597, 294503, 294256, 204549, 294563, 300975, 300977, 205146, 301003, 238400, 304777, 305035, 305051, 305112, 305208 en 301001.
4 Voor Abstede, zie: RKDimages, nr. 294347; voor de Vijgeter, zie: RKDimages, nrs. 197550, 300975 en 300977.