4.14 IJsvermaak op de Stadsbuitengracht bij De Beer en De Vos
twee tekeningen, waarvan één in reeks 2 (a) en één in reeks 4 (b)
Op deze ijstafereeltjes heeft Saftleven de Utrechtse stadswal met de waltorens De Beer en De Vos vanaf de oostzijde van het Begijnebolwerk vastgelegd. De tekening in München (a) behoort tot een reeks kleine bladen met gezichten van de buitenzijde van de Utrechtse stadsommuring. Een man met een hondje schaatst bij De Beer, waarachter de hoge Plompetoren is weggevallen. De waltoren in het verschiet is De Vos. Het blad is waarschijnlijk een voorstudie voor een uitgewerkte tekening in Parijs (b), die De Winter verbeeldt en deel uitmaakt van een reeks van De vier jaargetijden. Deze vier tekeningen zijn in 1650 door Saftleven in prent gebracht. Onder de ets (I) met een gespiegelde voorstelling van het Utrechtse stadsgezicht staat het Latijnse opschrift ‘Frigida vênit hiems, glacies cum frenat aquarium Cursus, et pedibus lubrica praebet iter’, wat zoveel betekent als ‘Winterkou laat het water stollen tot ijs en zorgt voor een gladde weg voor de voeten.’
a
Herman Saftleven
Schaatser op de Utrechtse Stadsbuitengracht bij waltorens De Beer en De Vos, tussen 1645 en 1648
München, Staatliche Graphische Sammlung München
b
Herman Saftleven
Winter: ijsvermaak op de Utrechtse Stadsbuitengracht bij waltorens De Beer en De Vos, 1650
Parijs, Musée du Petit Palais, inv./cat.nr. DDUT1125
I
Herman Saftleven
Winter: ijsvermaak op de Utrechtse Stadsbuitengracht bij waltorens De Beer en De Vos (spiegelbeeldige voorstelling), 1650 gedateerd
Amsterdam, Rijksmuseum, inv./cat.nr. RP-P-OB-15.053